Op de vooravond van het WK wielrennen handelde Mathieu van der Poel op een manier zoals hij in een normale situatie nooit zo hebben gedaan. Die kinderen op de hotelgang wilden niet luisteren om minder luidruchtig te zijn, omdat Van der Poel door de geluidsoverlast niet kon slapen.
Misschien heb je een duidelijke mening over de actie van de renner. Want van een afstand is het makkelijk oordelen, totdat je zelf in de linie staat. Misschien lukt het je om je in hem te verplaatsen, om je te verplaatsen in zijn situatie waarin hij een dag voor één van de belangrijkste wedstrijden van het jaar stond. Hij stond onder druk en ik denk dat veel mensen het onder druk staan herkennen. Het lijkt erop dat we op dit moment allemaal wat meer onder druk staan.
Onzekere tijd die spanning oplevert
Het is geen makkelijke tijd, het is een onzekere tijd, die spanning oplevert en ons oer-brein als een gevaar laat vertalen. Hebben we het de afgelopen jaren vaak over corona gehad, thuiswerken en of we wel op vakantie konden gaan. We hebben nu te maken met financiële uitdagingen voor bijna iedere burger mede door de oorlog in Oekraïne.
,,Wat moet jij extra betalen?” zijn vragen die je elkaar in het verleden niet stelde en dat lijken nu normale gesprekken te worden onder collega’s. Wie had ooit gedacht dat we energie bespaartips zouden bespreken met elkaar bij de koffieautomaat?
De bakker die zijn energierekening nauwelijks kan betalen
De eerste pijnlijke verhalen heb ik al gehoord en die gingen niet eens over persoonlijke situaties, maar over de bakker die zijn energierekening nauwelijks kan betalen of ouders die hun huis hebben afbetaald maar nu deze energiekosten niet kunnen dragen.
Dit raakt ons allemaal direct en het heeft effect op ons collectieve prestatievermogen. Veel meer dan we ons wellicht realiseren. We staan onder druk en velen voelen zich onzeker en niet veilig. Het appelleert aan het eerdergenoemde oer-brein, waardoor we onze breincapaciteit niet maximaal kunnen benutten. We zoeken veiligheid.
Hoe herken je deze spanning in jezelf en bij anderen?
Laat ik beginnen met deze stelling: ‘je kunt alleen signalen herkennen als je die van jezelf ook onder ogen kunt zien’.
Als je performance-energie ervaart, herken je focus, ervaar je flow en ben je pro-actief. Energie die besmettelijk werkt. Negatieve energie is mogelijk gevaarlijk voor jezelf en de mensen om je heen. Signalen kun je herkennen in vier verschillende dimensies: fysiek, emotioneel, mentaal en op het gebied van zingeving.
Je ziet dat mensen die in de negatieve energiezone zitten, sneller vermoeid zijn en geprikkeld reageren. Daarnaast is een verhoogde hartslag en hoofdpijn een duidelijke signaal. Deze zijn vrij makkelijk te herkennen. Onzekerheid en spanning uiten zich in cynische grappen en mensen worden achterdochtig. Alles voelt geforceerd en zij hebben de hele dag het gevoel dat ze achter de feiten aan lopen. Mensen worden reactief.
Voldoende herstelmomenten inbouwen
Als je nog negatievere energie in gedrag terugziet – meer drinken, zaken uitstellen, fouten maken en te vaak ziek zijn – dan is de energie erg ver weggezakt en kom je er niet met alleen een schouderklopje. Het kan ook zijn dat mensen het overzicht verliezen, vergeetachtig raken en eigenlijk niets meer echt kunnen en willen afmaken.
De manier om de juiste energie te hebben en te kunnen presteren is door voldoende herstelmomenten in te bouwen. Als leider is die verantwoordelijkheid nog groter. Mensen doen immers wat jij doet. Ze luisteren niet naar wat je zegt.
Herkennen is één, maar het aanpakken is een stuk lastiger. Hoe pak je het nu aan? Dat is echt een nieuwe blog waard. Maar het begint met een veilige omgeving creëren, vragen stellen aan je medewerkers om vervolgens vooral; luisteren. En laat dat luisteren nou één van de moeilijkste vaardigheden zijn.
Dit artikel is eerder verschenen op het platform De Ondernemer. Geschreven door Martin Hersman, oud-topschaatser en Managing Partner bij Lifeguard en als vitaliteitsspecialist onderdeel van de Raad van Advies van De Ondernemer.
Meer weten over vitaal leiderschap? Wij vertellen je er graag meer over. Of bekijk bijvoorbeeld onze pagina over vitaliteitscoaching.
