Je herkent het vast wel: je hebt jezelf voorgenomen om gezonder te leven, maar na een tijdje hard werken en streng zijn voor jezelf val je uiteindelijk toch weer terug in je oude patroon. Dit is volkomen normaal en hoort bij het proces van gedragsverandering.
Voor een duurzame gedragsverandering kan je meestal niet alleen vertrouwen op je motivatie en je discipline. Om je kans op slagen te vergroten hierbij vijf praktische tips van sport- en prestatiepsycholoog Martin Pet:
1: Positief resultaat
Zorg dat je wens helder is en positief geformuleerd. Het lijkt wellicht aanlokkelijk om je te laten motiveren door het voorkomen van negatieve emoties als schaamte, angst of schuld. Maar het blijkt veel functioneler om ergens naar te streven wat je juist positieve emoties (geluk, plezier, liefde) in het vooruitzicht stelt. Bedenk dus wat het nieuwe gedrag met zich meebrengt.
2: IJzersterk vertrouwen in het proces
Zorg dat je er een groot vertrouwen in hebt dat je nieuwe gedrag gaat leiden tot deze uitkomst. Maak je plan dus ijzersterk. Dit kan rationeel, bijvoorbeeld door het opdoen van kennis over de fysiologische achtergrond van je plan, of meer emotioneel door positieve voorbeelden in je omgeving. Hoe meer je gelooft in een sterke relatie tussen je gedrag en de gewenste uitkomst, hoe groter de kans dat je op de moeilijkste momenten nog steeds gemotiveerd bent om het gedrag te vertonen.
3: Kleine specifieke tussenstappen
Hak het gewenste eindgedrag en het proces er naar toe in kleine, hele specifieke stukken. Dus bijvoorbeeld in de plaats van ‘meer slapen’ wordt het: ‘vanavond afstemmen met mijn partner dat ik uiterlijk om 22u stop met tv-kijken en om 22u30 in bed lig’. Hierdoor wordt duidelijker welke stappen je allemaal moet zetten om je doel te bereiken, krijg je meer grip op deze tussenstappen en is de kans op (deel)successen groter.
4: Lok het uit
Lok het gewenste gedrag uit door je omgeving er op in te richten. Maak het ongewenste gedrag minder gemakkelijk en het nieuwe gedrag aantrekkelijk en verklein de barrières naar het nieuwe gedrag. Zet bijvoorbeeld je sportschoenen al klaar achter de voordeur, en verstop de afstandsbediening van de televisie.
5: 5-seconden-regel
Pas de vijf seconden regel toe: als je een impuls voelt wat indruist tegen je doel, tel dan rustig tot vijf. Op het moment dat je de kast induikt voor een ongezonde snack, tel tot vijf. Veelal kom je dan tot het inzicht dat je dit helemaal niet echt wilt, kan je de impuls laten voor wat het is, en leidt het niet tot het vertonen van je ‘oude’ gedrag.
Falen hoort erbij
Nieuwe patronen leren gaat vrijwel altijd met vallen en opstaan. Arianne Huffington verwoordde het mooi met de uitspraak: ‘Falen is niet het tegenovergestelde van succes, maar een tussenstap op de weg er naar toe’. Accepteer daarom dat falen er bij hoort, en neem datgene wat je hiervan hebt geleerd mee naar je volgende stap. Een peuter die wil leren fietsen, denkt ook niet na een paar keer gevallen te zijn dat fietsen niets voor hem is.
—
Martin Pet is Lead Expert & Senior Trainer bij Lifeguard. Zijn doel is om mensen, teams en organisaties duurzaam optimaal laten presteren door hun energie structureel te verbeteren.
Wil je op de hoogte gehouden worden van de laatste ontwikkelingen van Lifeguard? Meld je dan aan voor de 10-wekelijkse Lifeguard update!
