Tijdens een lezing voor het Jane Goodall Instituut sprak predikante Claartje Kruijff over de wisselwerking tussen tijd en ethiek. Onderzoeken laten zien dat hoe drukker we zijn, hoe minder tijd we voor de ander hebben. Tijdsdruk is een belangrijker factor dan opvoeding, roeping en karakter als er bijvoorbeeld een beroep op medemenselijkheid wordt gedaan. Geen tijd, dan help je de hulpbehoevende niet, ook al ben je moeder Theresa. Geen tijd, dan minder zelfreflectie, geen tijd dan maken we minder ethische beslissingen.
Ik werd er een beetje somber van, want als ik iets ervaar is dat we het met z’n allen de afgelopen 12 maanden weer drukker hebben gekregen en nog punctueler zijn geworden. Als iemand 2 minuten te laat is voor zijn digitale meeting maken we ons al zorgen. Nu we niet meer een praatje pot hoeven te maken, kunnen veel meetings ook naar 30 minuten. En de ene meeting volgt de andere op. Onze hersteltijd verdwijnt, we maken onszelf helemaal gek. En waarvoor? Los van de ondernemers in horeca en evenementen en de cultuursector die zwaar getroffen zijn natuurlijk, hebben we volgens mij niets te klagen in dit land. Als studenten de beste klanten van flitsbezorgers (lekker snel bezorgen!) zijn, hoeven we ons geen zorgen te maken dat we een arm land zijn.
De werkeloosheid is op een all-time-low, productiviteit is hoger dan ooit, dus waarom werken we zo hard met elkaar? Is het nu allemaal zo belangrijk? Of maakt de drukte dat we echt niet meer nadenken wat we doen? Maakt de tijdsdruk ons steeds perverser en slaaf van een economisch systeem waar het mantra is dat alles sneller en beter moet? Het doet me denken aan Alice in Wonderland waar de hartenkoningin tegen Alice zegt: “My dear, here we must run as fast as we can, just to stay in place. And if you wish to go anywhere you must run twice as fast as that.”
Voorspellende woorden van Lewis Carroll, maar wat hij er niet bij zei is dat tijdsdruk corrumpeert. We denken niet meer na, worden reactief en verliezen verbinding met elkaar. Mijn advies de komende weken, als we toch nergens naar toe kunnen: blijf langzaam op je plaats en ga twee keer zo langzaam nergens naar toe. Goede kerstdagen en het allerbeste voor 2022 gewenst!
