Afgelopen vrijdagavond bezocht ik het EK Atletiek. Voor degenen die nog nooit een atletiekwedstrijd hebben bezocht, een absolute aanrader. Je komt ogen en oren tekort om het spektakel te volgen. Naast de wereldprestatie van Dafne Schippers, werd ik helemaal blij van ons nationaal icoon van optimisme, Churandy Martina, die op geweldige wijze de 200 meter won. Gelukkig werd zijn ereronde nog niet besmuikt door het naderende onheil van de diskwalificatie. Want jawel hoor, op tv had men het al gezien zo kreeg ik door van een collega, Churandy had op de lijn gelopen.
Niet eens er buiten, maar wel óp de lijn. En dat mag niet, tenminste, niet als er protest wordt aangetekend. En helaas, zelfs op een sport(ief) evenement willen deelnemers toch graag winnen, ondanks het feit dat iemand anders beter is. Churandy werd dus gediskwalificeerd. Maar gelukkig zou Churandy Churandy niet zijn, als hij zijn schouders niet ophaalde, lachte, relativeerde en zich moreel winnaar voelde. Zie ook http://nos.nl/artikel/2116478-martina-na-diskwalificatie-oh-dat-is-niet-goed.html.
De dag na de diskwalificatie zag ik het pas. Zowel in Nederland als in de EU moeten we binnen de lijntjes blijven! De diskwalificatie van Churandy was wederom een verkapte boodschap, een metafoor, een waarschuwing dat wij als burgers niet moeten denken buiten de lijntjes te kunnen lopen. Omdat de politiek beleid maakt op basis van incidenten, en we steeds angstiger worden als maatschappij, proberen we alles te reguleren. En als je je niet aan de regels houdt, komt de toorn van de natie over je heen, al dan niet geïnstigeerd door hijgerige politici die bestuurders aanzetten tot overhaaste beslissingen. In dat perspectief past ook de overdreven reactie van staatsecretaris Van Rijn om een tiental verzorgingshuizen onder verscherpt toezicht te stellen omdat de protocollen niet gevolgd worden. Dat de protocollen alle eigen initiatief en eigen verantwoordelijkheid doodslaan, daar hebben we het niet over. Als de protocollen niet gevolgd worden, dan kan het zeer ernstig zijn, zo stellen de controlerende instanties. Dat het onder toezicht stellen zeer demotiverend werkt voor een beroepsgroep die al jaren gekort is en te maken krijgt met steeds complexere zorg, wordt ook niet als een probleem gezien.
Hebben we niet door dat deze overdreven regeldrift en nadruk op straffen per definitie indruist tegen de menselijke natuur? Uit de theorieën over stress weten we dat autonomie en regelruimte belangrijke stressreducerende factoren zijn. Dit weekend gaf succesvol ondernemer Cees de Bruin in een zeldzaam interview in het FD, het ook al aan: “Een volledig puriteinse maatschappij is de dood in de pot, want dan heb je geen spanning meer. Die spanning heeft een positief economisch effect”.
Tenslotte de link naar mijn vakgebied, vitaal gedrag in organisaties. Ook hier geldt dat we niet altijd binnen de lijntjes kunnen blijven. De lijntjes zijn richtlijnen en hier werkt de 80/20-regel perfect. Het zou mooi zijn als je 80% van de tijd binnen de richtlijnen kan blijven en in geest daarvan handelt. Maar voor spanning en vaak ook ontspanning, kan het heerlijk zijn om zo nu en dan buiten de lijntjes te lopen.
Ik wens u een goede vakantie.
