Vakantie – van reis naar rust

Tja, een column rond deze tijd kan eigenlijk alleen maar over vakantie gaan. Vorig jaar hebben we tips gegeven over goed voorbereid op vakantie gaan, deze keer vroeg ik me af waarom en sinds wanneer we vakantie hebben.

Natuurlijk, in het tijdperk van de industriële revolutie hadden de bazen wel door dat het nuttig was dat hun arbeiders één dag per week rust hadden. Een zesdaagse werkweek paste ook nog mooi binnen het geloof – de zondagsrust werd gerespecteerd.

Maar de echte basis van vakantie – dat uit het Latijnse woord vacatio komt, wat ’vrij zijn van verplichtingen’ betekent – ligt in de oudheid. Egyptenaren en Grieken reisden al, onder andere naar de Olympische spelen en om de piramiden te bekijken. En later, omdat het Romeinse rijk betrekkelijk veilig was, gingen veel Romeinen reizen uit nieuwsgierigheid. Er ontstonden herbergen, restaurants, reisleiders en zelfs de eerste reisgidsen. In de Middeleeuwen was het onveiliger in Europa en nam de reislust onder de Europeanen af, met uitzondering van pelgrimstochten. Daarna volgden de ontdekkingsreizen en in de 18e eeuw werd het voor kunstenaars en aristocraten gewoonte om een Grand Tour te maken door Europa.

In Nederland hielp het spoorwegennet ook mee om toerisme en de daarmee gepaarde behoefte aan vrije tijd op gang te helpen. Toen Scheveningen in 1879 verbonden werd met Den Haag, gebruikte men de ‘geneeskrachtige werking’ van de zee om toeristen te trekken. Kinderen hadden vaak al zomervakantie, zeker in warme landen, maar arbeiders konden in die tijd alleen onbetaald verlof opnemen.

Vanuit het oogpunt van sociale zekerheid gingen bedrijven vanaf 1920 betaald verlof geven en in 1941 werd door de Duitse bezetter vakantie zelfs wettelijk vastgelegd tot zes dagen per jaar. Binnen het Derde Rijk was recreatie een belangrijk middel voor nazi propaganda. Na de oorlog kwamen er meer en meer bedrijven die een extra vakantietoeslag meenamen in hun arbeidsvoorwaarden. Tegenwoordig is het wettelijk vastgelegd dat elke werknemer in Nederland bij voltijd dienstverband 20 betaalde vakantiedagen krijgt en recht heeft op vakantiegeld.

Dat vakantiegeld wordt overigens lang niet altijd gebruikt voor het weer opladen op een leuke vakantiebestemming, maar ook voor het afbetalen van leningen of de aankoop van luxe goederen. Deze zomer willen meer Nederlanders op vakantie dan vorig jaar, volgens onderzoek van NBTC_NIPO Research.

Of we daadwerkelijk herstellen tijdens de vakantie – of je nu wel of niet op reis gaat – is een ander verhaal. Even off-line zijn helpt daar in ieder geval bij. Ik ga in elk geval alvast mijn koffers pakken.
Goede vakantie gewenst!

Bronnen:
https://www.rd.nl/meer-rd/cultuur-geschiedenis/kleine-geschiedenis-van-de-vakantie-1.322845
https://www.gwktravelex.nl/online-reismagazine/reisinspiratie/de-geschiedenis-van-de-vakantie
http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/de-geschiedenis-van-onze-vakantie-vakantiedagen-en-vakantiegeld/
http://www.nbtcniporesearch.nl/nl/home/meer-nederlanders-willen-deze-zomer-op-vakantie.htm