Een betere werk-privé balans. Assertiever zijn. Succesvol worden als ondernemer, of dat boek schrijven. Grote doelen, kleine doelen: we stellen ze allemaal. Maar hoe haal je ze ook? Het vraagt vaak om een duurzame gedragsverandering en dat is niet gemakkelijk. In dit blog gaan we dieper in op het proces van doelen stellen en hoe je deze doelen effectief kunt bereiken. We zullen bespreken waarom doelen stellen van belang is en hoe je dit kunt doen op persoonlijk, zakelijk en teamniveau. Uiteraard hebben we aandacht voor de SMART-methode en als uitsmijter bieden we vier tips voor het stellen en bereiken van doelen.
Waarom is het stellen van doelen belangrijk?
Persoonlijke- en zakelijke doelen stellen gaat verder dan simpelweg het noteren van dingen die je wilt bereiken; het is een krachtig instrument dat de koers van je leven kan veranderen. Hier is waarom het belangrijk is:
- Richting: Doelen geven je een duidelijke richting. Ze helpen je te begrijpen waar je naartoe wilt en wat je wilt bereiken. Dit helpt bij het nemen van beslissingen die aansluiten bij je doelen.
- Motivatie: Het stellen van doelen geeft je een bron van motivatie. Wanneer je een duidelijk doel hebt, kun je jezelf beter motiveren om actie te ondernemen, zelfs op momenten dat het moeilijk wordt.
- Focus: Doelen zorgen voor focus. Ze helpen je om je energie en tijd te richten op activiteiten die je dichter bij je doel brengen, en vermijden afleidingen.
- Meetbaarheid: Goed gedefinieerde doelen zijn meetbaar. Dit betekent dat je je voortgang kunt volgen en kunt zien hoe ver je al bent gekomen. Het bereiken van mijlpalen kan een gevoel van prestatie en voldoening geven. In onze vitaliteitsprogramma’s gaan we dieper in op het stellen van doelen.
Het belang van doelen op alle niveaus
Doelen stellen is niet beperkt tot één aspect van het leven; het is relevant op ieder niveau, van privé tot werk, van persoonlijk tot team- en organisatieniveau. Hoewel we persoonlijke en zakelijke doelen apart behandelen; zijn veel van de tips op beide van toepassing.
A. Persoonlijke doelen:
Bij het stellen van persoonlijke doelen is het essentieel om doelen te kiezen die haalbaar, inspirerend en concreet zijn. Hier zijn enkele tips voor effectieve persoonlijke doelen:
- 100% Invloed: Kies doelen waarover je 100% controle hebt, zodat je niet afhankelijk bent van externe factoren.
- Strategieën voor mislukking: Voorzie strategieën voor het geval je persoonlijke doel niet zoals gepland verloopt. Een plan B of zelfs C kan helpen bij het overwinnen van obstakels.
- Identificeer mogelijke obstakels: Identificeer mogelijke obstakels vroegtijdig en bedenk hoe je ermee om kunt gaan. Het anticiperen op hindernissen is een sleutel tot succes.
- Succes herkennen: Bepaal hoe je succes zult herkennen. Tussentijdse persoonlijke doelen kunnen je helpen je voortgang te meten en te vieren.
- Coping strategieën: Overweeg strategieën voor het geval je doel niet wordt bereikt. Zo kun je toch een pad vinden naar het gewenste resultaat.
Voorbeeld van een persoonlijk ontwikkeldoel en coping strategie: Wil je assertiever worden, dan kan je doel zijn om direct je mening te geven als je het ergens niet mee eens bent. Lukt dat (nog) niet, kun je een coping strategie gebruiken, zoals later terugkomen naar je gesprekspartner om je standpunt alsnog kenbaar te maken. Individuele coaching kan je helpen je persoonlijke doelen op te stellen.
B. Zakelijke doelen en teamdoelen:
Het stellen van zakelijke doelen is ook van groot belang in professionele contexten, zowel op persoonlijk- als teamniveau.
- Resultaatdoel of Ontwikkeldoel: Realiseer je dat er verschil bestaat tussen resultaat- en ontwikkeldoelen. Resultaatgerichte doelen richten zich op meetbare uitkomsten, terwijl ontwikkeldoelen gericht zijn op persoonlijke groei en verbetering. De cultuur en doelstellingen van je organisatie geven richting voor welk type doel het best past.
- Verander van type doel: Soms wil het gewoon niet lukken. Je worstelt bijvoorbeeld voortdurend om het gewenste aantal rapporten per week op te leveren. Vraag je dan af of je het juiste type doel stelt. Kun je bijvoorbeeld niet beter de nadruk leggen op een samenwerkingsdoel (de juiste mensen vinden om te leren makkelijker rapporten te schrijven) dan op het taakgerichte doel dat je je hebt gesteld (‘ik moet x-aantal rapporten opleveren’).
- Plan B: Ook bij zakelijke doelen is het hebben van een plan B nuttig voor het geval je het gewenste resultaat niet bereikt. Gaat het over organisatie- of teamdoelen, bespreek de alternatieve strategieën dan vooraf goed met elkaar, zodat je snel kunt acteren in plaats van gedemotiveerd raakt omdat het doel niet is gehaald.
Voorbeeld van een doel op het werk en een coping strategie:
Een organisatie kan als doel hebben een cultuur te creëren waarin collega’s elkaar aanspreken wanneer er iets misgaat. Een tussenstap kan zijn dat collega’s op een later moment kunnen terugkomen op problemen, als direct aanspreken lastig is. Zo wordt de cultuur van aanspreken toch bevorderd. In ons teamcoachingsprogramma gaan we hier dieper op in.
Doelen formuleren met de SMART-methode
Een effectieve manier om doelen te stellen is de SMART-methode. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden. Hieronder vind je een gedetailleerde uitleg van de SMART-criteria en waarom ze belangrijk zijn bij het behalen van doelen:
S – Specifiek:
Specifieke doelen zijn duidelijk en concreet. Ze elimineren vaagheid en preciseren wat je wilt bereiken. Dit helpt bij het richten van je inspanningen en voorkomt verwarring.
M – Meetbaar:
Meetbare doelen stellen je in staat om je voortgang bij te houden en te bepalen of je je doel hebt bereikt. Meetbare doelen bieden een gevoel van prestatie.
A – Acceptabel:
Acceptabele doelen zijn haalbaar en passen bij je capaciteiten en waarden. Als een doel niet acceptabel is voor jou, is de kans groter dat je het opgeeft.
R – Realistisch:
Realistische doelen zijn haalbaar binnen de gegeven middelen en omstandigheden. Het is belangrijk om te erkennen dat doelen te hoog stellen kan leiden tot teleurstelling en demotivatie.
T – Tijdsgebonden:
Tijdsgebonden doelen hebben een duidelijke einddatum. Ze creëren een gevoel van urgentie en helpen je je tijd effectief te beheren.
Het toepassen van de SMART-methode op je doelen kan je helpen deze beter te formuleren en te zorgen dat ze daadwerkelijk leiden tot succes.
Doelen en waarden
Hoe maak je de kans groter om je organisatiedoelen te bereiken? Zorg dat de doelen in lijn zijn met de persoonlijke waarden van de betrokkenen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Aannemen van mensen met organisatiewaarden: wanneer een medewerker dezelfde waarden heeft als de organisatie, zal het deze geen moeite kosten zich achter de doelstellingen te scharen en deze op dezelfde wijze willen bereiken als de organisatie.
- Zoeken naar gemeenschappelijke grond: Komen de waarden in basis niet geheel overeen, identificeer dan (per medewerker) de gemeenschappelijke waarden, zodat het gestelde doel voor iedereen betekenisvol en relevant is.
- Hoe kunnen individuele waarden bijdragen: Denk na over hoe de waarden van een individu kunnen bijdragen aan het gemeenschappelijke doel. Formuleer doelen zo dat ze daarop aansluiten.
4 Tips voor het stellen en bereiken van persoonlijke- en zakelijke doelen
Nu we besproken hebben waarom doelen stellen belangrijk is en hoe de SMART-methode en waarden kunnen helpen bij het formuleren van doelen, delen we vier waardevolle tips voor het stellen en bereiken van doelen:
1. Denk groot en motiveer jezelf:
Stel uitdagende doelen die je motiveren om te dromen en te groeien. Gebruik de DUMB-methode (Dream-driven, Uplifting, Method-friendly, Behaviour triggered) om je doelen te definiëren.
2. Breek grote doelen op in kleine tussendoelen:
Verdeel je einddoel in kleinere, haalbare stappen. Dit stelt je in staat om regelmatig succesmomenten te ervaren en aanpassingen te kunnen maken.
3. Definieer zowel prestatie- als procesdoelen:
Specificeer hoe je je doelen wilt bereiken, niet alleen wat je wilt bereiken. Prestatiedoelen helpen je bij het meten van je succes, terwijl procesdoelen je vertellen hoe je daar komt.
4. Schrijf je doelen op:
Het opschrijven van je doelen vergroot je betrokkenheid. Het maakt je doelen visueel en zorgt voor een duidelijk plan om te volgen. Je zult minder tijd besteden aan nadenken over wat je moet doen en daardoor je drempel om actie te ondernemen verlagen.
Conclusie
Het stellen van doelen is een krachtig instrument voor zowel individuen als organisaties die streven naar persoonlijke en professionele groei. Het begrijpen van het ‘waarom’, ‘wat’ en ‘hoe’ van doelen stellen is essentieel om succesvolle resultaten te behalen. Onthoud dat doelen op alle niveaus, van persoonlijke groei tot zakelijk succes, van belang zijn. Gebruik de SMART-methode en laat je waarden leiden bij het formuleren van doelen. Door deze benaderingen te integreren, kun je prachtige resultaten bereiken. Wacht niet langer: begin vandaag nog met het stellen van je doelen en ontdek hoe ver je kunt komen op jouw reis van groei en prestatie.