Waarom voelt het soms alsof je ‘niet goed genoeg’ bent?

We kennen het allemaal: die momenten waarop je denkt “Wie houd ik eigenlijk voor de gek?” of “Straks prikt iedereen door mijn façade heen.”

Een beetje onzekerheid hoort bij mens-zijn. Maar wanneer dat knagende gevoel van niet goed genoeg zijn té hardnekkig wordt, kan het een serieuze invloed hebben op je energie, je zelfvertrouwen en je welzijn.

Binnen Lifeguard zien we dit thema dagelijks terug in coachingstrajecten, leiderschapsprogramma’s en teambegeleiding. Het raakt mensen op ieder niveau, van jonge professionals tot doorgewinterde bestuurders.

Dit artikel bundelt inzichten van experts (o.a. BACP-therapeuten Lucy Myers en Billie Dunlevy) en verbindt ze met onze eigen ervaring in het bouwen van gezonde, energieke organisaties.

Mensen die langdurig met lage eigenwaarde worstelen hebben vaak dezelfde patronen:

• Perfectionisme
• Procrastinatie (uitstellen)
• People pleasing
• Overmatig piekeren of overanalyseren
• Continu willen controleren
• Geen grenzen stellen

Volgens therapeut Lucy Myers zijn dit geen karaktereigenschappen, maar copingmechanismen. Slim bedachte manieren om jezelf veilig, gewaardeerd en oké te voelen.

We denken:

“Ik ben gewoon heel georganiseerd.”
“Ik wil graag iedereen helpen.”
“Ik kan geen fouten maken.”

Maar onder de oppervlakte schuilt een ander verhaal: we proberen hard te bewijzen dat we wél goed genoeg zijn, en te voorkomen dat anderen zien dat we dat diep van binnen niet geloven. Dat kost gigantisch veel energie.

Veel mensen die worstelen met lage eigenwaarde ontwikkelen in de loop van hun leven een strategie die ooit hielp om grip te krijgen: controle. Door hard te werken, alles perfect te willen doen en geen fouten te tolereren, voelt het alsof je veiligheid en waardering kunt afdwingen.

Maar wat ooit een slimme overlevingsstrategie was, verandert later vaak in een valkuil. Wanneer je probeert jezelf, je prestaties, je relaties én je imago constant te sturen of te managen, stijgt de innerlijke druk tot ongezonde hoogtes.

Het gevolg?

• een verhoogd risico op burn-out
• angstklachten
• depressieve gevoelens
• dwangmatige controlepatronen
• verslavingsgedrag
• chronische stress en uitputting

Het zijn allemaal signalen dat de controle niet langer helpt, maar juist energie vreet. Controle biedt schijnzekerheid, maar geen echte rust.

Therapeut Billie Dunlevy noemt het een dubbele valkuil: mensen die denken dat ze niet goed genoeg zijn, gaan doen alsof.

Ze spelen de rol van:

• succesvolle professional
• sterke ouder
• loyale medewerker
• perfecte partner

Aan de buitenkant lijkt alles strak georganiseerd. Binnenin is het vaak chaos.

Dunlevy beschrijft het treffend:
“Voor de buitenwereld lijkt ze het leven perfect te managen. En iedereen denkt: waarom lukt mij dat niet? Ondertussen ziet niemand hoe zwaar ze het eigenlijk heeft.”

Perfectie is een illusie. Maar wel een vermoeiende.

De wortels liggen vaak vroeg in ons leven.

Vanaf het moment dat we geboren worden, bouwen we aan ons ‘zelf’: zelfbeeld, zelfwaardering, zelfvertrouwen.

De boodschap die we als kind meekregen (woorden, blikken, verwachtingen, stiltes) vormt de basis.

Mogelijke triggers:

• hoge (onuitgesproken) verwachtingen
• weinig ruimte voor fouten
• ouders die zelf onzeker waren
• emotioneel onvoorspelbare omgeving
• geen erkenning of bevestiging

Als we leren dat liefde en aandacht voorwaardelijk zijn, afhankelijk van prestaties of gedrag, ontstaat diep vanbinnen de overtuiging:

“Ik ben alleen waardevol als ik het goed doe.”

Een overtuiging die we als volwassenen onbewust blijven meedragen, zelfs in succesvolle carrières.

Hoewel het iedereen kan raken, spelen maatschappelijke verwachtingen een grote rol.

Dunlevy benoemt dat vrouwen vaak geconfronteerd worden met het idee dat ze alles moeten zijn:

• sterke professional
• zorgzame ouder
• ambitieuze leider
• perfecte partner
• sportief, sociaal, georganiseerd
• én, bij voorkeur, altijd glimlachend

De realiteit: niemand kan alles doen, tegelijkertijd, zonder daarvoor de prijs te betalen. Het idee dat je ‘alles kunt hebben’ werkt soms meer belemmerend dan bevrijdend en versterkt het gevoel tekort te schieten.

We weten dat het nep is, maar toch trappen we erin.

Social feeds zijn curated highlight-reels. Ze overschreeuwen ons met:

• producten die ons moeten ‘optimaliseren’
• routines die we ‘moeten volgen’
• levens die we ‘zouden moeten nastreven’

En negen van de tien keer is het gekoppeld aan kopen of consumeren.

Het voedt de oerangst die bij veel mensen onder hun lage eigenwaarde zit: het idee dat we nooit genoeg zijn en dat anderen wél het geheim kennen.

In de praktijk zien we vooral bij vrouwen, maar ook bij leiders en high performers:

• extreme vermoeidheid
• het gevoel constant tekort te schieten
• geen ruimte om stil te staan
• het idee alles te moeten volhouden
• stress door het bijhouden van lijstjes met verbeterpunten

Zelfs zelfzorg (sporten, gezonde voeding, therapie, persoonlijke groei) wordt een soort prestatieproject.

Maar: welzijn werkt niet onder druk.

Energie laat zich niet pushen.

En herstel vindt plaats wanneer controle even losgelaten mag worden.

Dit is het belangrijkste inzicht uit therapie, coaching én de wetenschap van neuroplasticiteit: wat je hebt geleerd, kun je ook afleren. En wat je hebt afgeleerd, kun je vervangen door iets beters.

Volgens Myers draait het proces om:

1. Zelfbewustzijn vergroten
   Herkennen wanneer je in perfectionisme, pleasing of controle schiet.

2. Mildheid voor jezelf ontwikkelen
   Niet alles wat je voelt, is waar. Maar het verdient wel aandacht.

3. Ongezonde patronen doorzien
   Ze begrijpen als oude beschermingsmechanismen, niet als waarheid.

4. Experimenteren met nieuw gedrag
   Grenzen stellen. Hulp vragen. Fouten maken zonder drama. Rust nemen zonder schuldgevoel.

5. Begeleiding zoeken waar nodig
   Een coach, therapeut of helende community helpt je om:

• je sterke kanten te zien
• je innerlijke verhaal te herschrijven
• nieuwe, gezonde patronen te bouwen
• oude overtuigingen te ontmantelen

Bij Lifeguard noemen we dit: energie vrijmaken door belemmerende patronen te doorbreken.

Het gevoel niet goed genoeg te zijn is geen falen. Het is een signaal, een uitnodiging.

Je lichaam zegt:
“Het is tijd om zachter te worden voor jezelf.”

Je geest zegt:
“Er zijn overtuigingen die je mag onderzoeken.”

En je energie zegt:
“Je hoeft het niet meer op wilskracht te doen.”

Je mag leren, loslaten en opnieuw beginnen, zonder een perfecte versie van jezelf te hoeven zijn. Dat is misschien wel de meest moedige vorm van leiderschap die er bestaat.