Over geen enkel gezondheidsonderwerp wordt zo veel geschreven als over voeding en lopen de (wetenschappelijke) standpunten zo uiteen. Wat kan je nu wel of niet eten?
‘Natuurlijk voedsel is ongezond’ stond er boven een krantenartikel waar hoogleraar voedingstechnologie Tiny van Boekel aan het woord wordt gelaten. Hij geeft aan dat er “met E-nummers en bewerkt voedsel niets mis is”. Het gaat in het artikel over de noodzaak van industrieel bewerkt voedsel om 7 miljard wereldbewoners te kunnen voeden. “Natuurlijk voedsel is een luxe probleem” volgens van Boekel. Maar door de kop is de toon al gezet. En inhoudelijk zijn vele wetenschappers het níet met hem eens. De afgelopen jaren moesten mensen volgens experts juist méér onbewerkt natuurlijk voedsel eten voor hun gezondheid. En nu zou dat onzin zijn?
Meer plantaardig en minder bewerkt voedsel
David Katz en Stephanie Meller, twee experts op het gebied van voedingswetenschappen van Yale University, hebben de enorme hoeveelheid wetenschappelijke literatuur op het gebied van populaire manieren van eten doorgeworsteld. Hun bevindingen zijn in 2014 gepubliceerd in het artikel “Can We Say What Diet is Best for Health?” en hun conclusies zijn fascinerend. Er zijn geen goed vergelijkende langetermijnstudies gedaan naar voedingspatronen. Van geen enkel dieet of manier van eten kun je dus zeggen wat het beste is. Maar de onderzoekers vonden wél een algemeen thema in de onderzoeken:
“A diet of minimally processed foods close to nature, predominantly plants, is decisively associated with health promotion and disease prevention”.
De Gezondheidsraad die vorig jaar de nieuwe voedingsrichtlijnen presenteerde, adviseert een verschuiving naar een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon en een vermindering van de consumptie van suikerhoudende dranken. Het volledige document van 94 pagina’s heeft als doel: preventie van chronische ziekten.
De nieuwe Schijf van Vijf gaat ook mee in deze ontwikkeling. Zo raadt het Voedingscentrum nu 250 gram groenten in plaats van 200 gram per dag aan en is bewerkt vlees uit de schijf gehaald. Ook is er wat meer aandacht voor peulvruchten en noten.
Kanttekening: Lifeguard’s kijk op vet
Wij onderschrijven het uitgangspunt dat je meer plantaardig en onbewerkt voedsel moet eten. Maar met name op het gebied van vetten denkt Lifeguard anders dan de Gezondheidsraad. Wij pleiten voor het gebruik van zo natuurlijk mogelijke vetten, dus liever geen bewerkte producten als margarine. Het advies was lange tijd zo min mogelijk vetten te eten. De gedachte daarachter is dat verzadigd vet van dierlijke afkomst het ‘kwaad’ is achter hart- en vaatziekten. Maar hierin spreken Amerikaanse onderzoeken de Gezondheidsraad tegen. Dit is een belangrijke verandering in denkwijze ten opzichte van het verleden. Als je uitgaat van ‘dicht bij de natuur blijven’, lijkt biologische roomboter beter dan zachte margarine die vele bewerkingen heeft ondergaan.
Ons advies: weet wat je eet!
Het allerbelangrijkste advies luidt: wees je bewust van wat je eet. Eet meer groenten, fruit, noten, vis, peulvruchten en ‘echt’ eten. Drink meer water. Eet minder (of geen) toegevoegde suikers en drink minder cafeïne. Eet vaker kleine hoeveelheden en doe dat vooral bewust. Weet wat je eet, hoeveel je eet en waarom je eet! Als je je eetgedrag duurzaam verandert, werkt het preventief tegen de chronische ziekten van deze tijd. Én een groot voordeel: je energieniveau neemt toe!
Samengevat: eet onbewerkt voedsel, waarvan een grote hoeveelheid plantaardig. En: niet te veel.
Auteurs
Naomi Stubbé, Executive Performance Coach
Vardit Kohn, Nutritionist Trainer & Coach
Bronnen
Can We Say What Diet Is Best for Health? Annual Review of Public Health.
Vol. 35: 83-103 (Volume publication date March 2014, D.L. Katz 1,2 and S. Meller 2.
1 Prevention Research Center, Yale University School of Public Health, Griffin Hospital, Derby, Connecticut. 2 Yale University School of Medicine, New Haven, Connecticut 06510
Gezondheidsraad, Health Council of the Netherlands, Advies Richtlijnen goede voeding 4 november 2015, www.gezondheidsraad.nl
Wat is nieuw in de Schijf van Vijf? 2016, www.voedingscentrum.nl Algemeen Dagblad, Natuurlijk voedsel is ongezond, 6 februari 2016, www.ad.nl
2015 Dietary Guidelines Include Healthy Revisions, but Still Falls Short for Effective Prevention of Heart Disease, Dr. J. Mercola, January 2016, www.mercola.com
