Hoe laat je je werk los tijdens de vakantie? Disconnect!

Het zijn de laatste weken voor je vakantie en je trekt een enorme eindsprint om alles af te ronden. Tegen de tijd dat je op vakantie gaat, heeft de stress zich flink opgebouwd en is het werk toch niet af. Dan maar je laptop mee… En zodoende blijf je ‘connected’ met je werk en je team. Terwijl wetenschappelijke onderzoeken duidelijk zijn: vakantie is cruciaal voor rust, herstel en om zaken vanuit een ander perspectief te kunnen zien.

Het probleem is eigenlijk dat we vakantie onvoldoende als werk behandelen. Wanneer je een belangrijke taak krijgt op je werk, maak je een plan, definieer je heldere rollen en verantwoordelijkheden, overleg je met alle betrokkenen en reserveer je tijd in de agenda. Maar de persoonlijke voorbereiding van de vakantie (hoe ga je ontspannen op vakantie, hoe laat je je team goed functioneren als je weg bent, etc.) komt doorgaans niet op de to-do lijst. Door de oplopende stress om het werk af te krijgen, maak je minder goed onderscheid tussen hoofd- en bijzaken. Met als gevolg dat je door bikkelt en doodmoe op vakantie gaat. En zo manage je eigenlijk de ROI van je vakantie helemaal niet goed.

Hoe kan het beter? De 5 belangrijkste tips!

1. Manage verwachtingen

Laat collega’s en cliënten weten wanneer je op vakantie gaat en overleg wie aanspreekpunt is voor verschillende projecten. Communiceer je deliverables voor én na je vakantie. Draag last-minute projecten die binnenkomen meteen over naar een collega. Maak je e-mail box vakantie-proof: laat je externe out-of-office bericht 2 dagen langer doorlopen dan de dag dat je daadwerkelijk terugkomt. Zo heb je tijd om rustig alle e-mails te verwerken, je agenda te updaten en een planning te maken. En wees helder over je communicatie. Wil je bereikbaar zijn per telefoon of niet? Verwacht men dat je e-mails leest en beantwoordt? Of kun je helemaal ontkoppelen en ontspannen? Bedenk wat goed is voor jou én voor je partner of gezin.

2. Shift

Tot het allerlaatste moment gestrest doorwerken en dan meteen op weg gaan is niet de optimale start van je vakantie. Door de adrenaline storm heb je minstens drie dagen nodig om af te koppelen; zonde van je vakantietijd. Uit onderzoek blijkt dat mannen vaker doorwerken tot en met de laatste dag voor de vakantie, dan vrouwen (41% vs. 32%). Vrouwen zijn die laatste dag vaak al bezig met de vakantie: boodschappen doen, inpakken en regelwerk.

Plan het zo dat je de week vóór je vakantie ’s avonds niet meer hoeft te werken. Ga op tijd naar huis en zet je (werk)telefoon uit. Maak ’s avonds een wandeling of spreek de vakantie nog eens door met je reisgenoten. Voorpret is tenslotte een essentieel onderdeel van de vakantie!

3. Disconnect!

In een wereld waar alles en iedereen bereikbaar is, wordt het moeilijk om je af te sluiten van werk. Toch is het een keuze. Vakantie is eigenlijk een ‘macro recovery’ en nodig om te herstellen van intensieve stress, volgens onderzoek van J.K. Sluiter (e.a.). Je brein kan niet optimaal functioneren zonder af en toe compleet af te schakelen. Herstel werkt op twee manieren: ‘passief’ doordat we niet meer aan werk hoeven te denken en ‘actief’ wanneer we dingen gaan doen waar we van genieten. Bovendien blijkt uit onderzoek van NASA dat na een paar dagen vakantie het reactievermogen van mensen enorm vergroot; en wel met 80%! Onderzoek op het gebied van creativiteit laat zien dat buiten zijn en reizen naar het buitenland – twee activiteiten die vaak tijdens vakantie plaatsvinden – de meest effectieve manieren zijn om met een nieuw perspectief naar dingen te kijken en creatieve oplossingen te vinden.

Volgens een enquête uit 2014 van ING onder 54.000 respondenten blijkt dat 4 op de 10 vakantiegangers weleens werkmail beantwoordt vanaf het vakantieadres, en 1 op de 8 zelfs iedere dag. Als je persé je mail wilt checken – omdat het je anders stress geeft – doe dat dan één keer per dag op een vaste tijd.

4. Van inspanning naar ontspanning

Een bekend verschijnsel: ziek worden als je tot rust komt. Hoofdpijn, verkoudheid, algehele malaise; in een onderzoek van hoogleraar Ad Vingerhoets zegt 3% van de Nederlanders er last van te hebben. Vooral bij managers en professionals met een hoge werkdruk en groot verantwoordelijkheidsgevoel gebeurt dit. De oorzaak zit waarschijnlijk in de invloed van stress op het afweersysteem: acute stress wakkert de afweer aan en onderdrukt ziekte. Tót er rust komt en het afweersysteem ziekmakers niet meer kan stuiten.

Maak de overgang van inspanning naar ontspanning dus niet te abrupt. Blijf actief op je bestemming, bijvoorbeeld door wat te sporten of gewoon rustig te bewegen. Maar liever nog door niet keihard te buffelen in de dagen voor je vertrekt.

5. Houd het vakantiegevoel vast

Het ontspannende effect van een vakantie blijft niet lang hangen; meestal niet langer dan enkele dagen. 17% van de vakantiegangers meldt zelfs dat ze zich direct na de vakantie niet meer ontspannen voelen dan ervóór.

Bewust ontspanningsmomenten inbrengen in je dagelijkse schema zodra je terug bent, helpt om het vakantie gevoel vast te houden. Bijvoorbeeld met de visualisatietechniek van de Britse gezondheidspsycholoog Pete Cohen: ga elke dag 5 minuten liggen en denk terug aan alles wat je zag, voelde, rook en proefde. Ook als je alleen maar geniet van je gedachten, komt er serotonine vrij in de hersenen, wat een prettig gevoel geeft.

Bottom line: hoe wil je terugkijken op je vakantie en hoe wil je je voelen bij terugkomst? Bestaat je herinnering uit vele uren op je mobiele telefoon of herinner je je de mooie omgeving en speciale momenten met degene(n) van wie je houdt? Het is aan jou!